Bejegening
BEJEGENING
Het doel van de training bejegening is het ontwikkelen van persoonlijke inzichten en aanleren van vaardigheden om beter om te kunnen gaan met mensen en situaties.
De training geeft inzicht in het individu en zijn omgeving en verbetert de communicatieve vaardigheden van de deelnemers.
Wat is dat, BEJEGENING?
De exacte betekenis van bejegening is niet altijd duidelijk. Uit de definitie van Van Dale blijkt dat bejegening te maken heeft met gedrag, “bejegenen is zich op een bepaalde wijze jegens iemand of iets gedragen” . Een van de meest gebruikte theorieën om gedrag te verklaren is de Theory of Planned Behavior (TPB), beschreven door Ajzen (1991). Volgens de TPB is de gedragsintentie een belangrijke indicator om gedrag te voorspellen.
De gedragsintentie wordt beïnvloed door drie categorieën van determinanten: attitude, subjective norm en perceived behavioralcontrol. Attitude is een positieve of negatieve evaluatie of oordeel tegenover bepaald gedrag. Sociale norm kan gezien worden als de ideeën over wat anderen in de directe omgeving van de persoon verwachten. Van zorgverleners wordt verwacht dat ze morele principes nastreven zoals:
weldoen, niet schaden, respect voor autonomie en rechtvaardigheid.
Hiermee corresponderen normen als:
- Respect
- verantwoordelijkheid
- competentie
- zorgzaamheid
Bejegening in b.v. de zorg is dan ook een complex begrip. Dit blijkt ook uit de verschillende definities die er in omloop zijn. Volgens Caris-Verhallen (1998) is bejegening “de mate waarin de zorgverlener de cliënt als gelijkwaardig medemens beschouwt en diens waardigheid en eigen verantwoordelijkheid als uitgangspunt neemt”. Bosch geeft aan dat respectvolle bejegening alleen mogelijk is wanneer er een gezamenlijke visie wordt uitgedragen, de zorgverlener een professionele attitude bezit en kritische zelfreflectie toepast. Echter, in een professionele setting kan attitude alleen nooit het enige aspect van bejegening zijn, omdat kennis en vaardigheden nodig zijn om juist te kunnen handelen. Kennis wordt hierbij omschreven als dat wat men door studie of oefening geleerd heeft. Vaardigheden betreft zowel verpleegtechnische- als communicatieve vaardigheden.
Dit alles resulteert in een volgende definitie:
“Bejegening is de wijze waarop men zich jegens iemand gedraagt. Aanwezige kennis, vaardigheden en attitude komen tot uiting in dit gedrag”